چرا به آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعته نیاز است؟
در آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعته میزان ادرار موجود در بدن در طول یک روز اندازه گیری و سپس اجزای تشکیل دهنده آن تجزیه و تحلیل می شوند. این آزمایش، یک روش تحلیلی کاملاً غیرتهاجمی است که بدون هیچ گونه درد یا احساس ناخوشایندی انجام می شود. معمولاً این تست ساده، به تشخیص مشکلات مربوط به عملکرد کلیوی کمک می کند.
چرا به آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعته نیاز است؟
در صورتی که پزشک متخصص نفرولوژی بر این باور باشد که شما دچار بیماری کلیوی هستید یا حجم ادرار غیرعادی و زیادی تولید می کنید، آنگاه دستور انجام این آزمایش را می دهد. از تولید غیرعادی ادرار با عنوان پلی اوریا یاد می شود. پلی اوریا در بیماران مبتلا به دیابت اینسیپیدوس رخ می دهد. این یک بیماری خاص است که طی آن کلیه قادر به نگهداشتن آب داخل بافت خود نیست.
همچنین امکان سنجش حجم ادرار، به عنوان بخشی از آزمایش تعیین عادی بودن کراتینین، یا سایر آزمایش‌های اندازه گیری کننده میزان مایع دفع شده طی ۲۴ ساعت وجود دارد.
شما می توانید فقط این آزمایش را انجام دهید، یا آن را در کنار سایر آزمایش‌ها به اجرا بگذارید. این آزمایش به دکتر کمک می کند تا از وجود هرگونه بیماری کلیوی مطلع شود.
چگونه خود را برای آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعته آماده نماییم؟
آماده شدن برای انجام آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعته، به آماده سازی خیلی کمی نیاز دارد. پزشک این حق را دارد که با توجه به سطح فعلی سلامت و دلایل مطرح شده برای انجام تست، دستورالعمل های آزمایشگاهی دقیق تری را در اختیار شما قرار دهد.
باردار بودن یا احتمال باردار بودن را با پزشک در میان بگذارید. فراموش نکنید که به پزشک راجع به داروهای نسخه دار و داروهای بدون نسخه و مکمل‌های مصرفی اطلاع رسانی کنید. از او سوال کنید که آیا این داروها با نتایج آزمایش تداخلی خواهند داشت یا خیر؟
در حالت عادی حین آماده سازی برای آزمایش نیازی به ناشتا بودن یا مصرف داروهای خاص نیست. البته این امکان وجود دارد که با توجه به دلایل انجام آزمایش، پزشک از شما بخواهد از مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها در حین انجام آزمایش اجتناب ورزید.
به دلیل اینکه انجام این آزمایش مستلزم گردآوری و نگهداری از ادرار برای یک دوره زمانی ۲۴ ساعته است، لذا ممکن است شما تمایل داشته باشید تا آزمایش را به گونه ای زمانبندی کنید که در روزی که در منزل حضور دارید، آن را انجام دهید. بررسی کنید که آیا باید تست را در زمان مشخصی شروع کنید یا خیر، و زمانبندی خود را به همان نسبت تغییر دهید.
برای گردآوری و نگهداری از ادرار، یک یا چندین محفظه در اختیار شما قرار می گیرند. مطمئن شوید که زمان و مکان برگرداندن محفظه های آزمایش را به درستی دریافته‌اید.
آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعته چگونه انجام می شود؟
هدف این آزمایش، گردآوری حجم ادرار برای یک دوره ۲۴ ساعته است. می توان این آزمایش را در محیط بیمارستان یا به سادگی به صورت سرپایی انجام داد. این آزمایش در زمان مشخصی آغاز می شود و طی روز بعدی و در همان زمان به پایان می رسد. این آزمایش شامل ۳ مرحله است :
- آزمایش در طول روز آغاز می شود، در طول روز اول، اولین ادرار صبحگاهی را جمع آوری نکنید. البته لازم است که زمان مربوطه را ثبت و یادداشت کنید.
- کل ادرار خود را برای ۲۴ ساعت آینده جمع آوری کنید، محفظه جمع آوری ادرار را در داخل یخچال قرار دهید.
- اولین ادرار صبحگاهی در روز دوم را دقیقاً در همان ساعتی که آزمایش را طی روز قبلی شروع کردید جمع آوری کنید.
- محفظه را تا زمان تحویل، در جای خنگ نگه دارید. مطمئن شوید که درب محفظه محکم است، مطابق دستورالعمل های صادر شده محفظه را به درستی به مطب پزشک یا آزمایشگاه برگشت دهید.
ممکن است تحت شرایطی خاص، پزشک درخواست تکرار چند مرتبه ای این آزمایش را صادر نماید.
آزمایش ادرار نوزادان
در صورتی که ملزم به جمع آوری ادرار نوزاد خود هستید، کیسه های ویژه گردآوری ادرار را دریافت می کنید. این کیسه ها دارای کاغذهای چسبنده ای هستند که کیسه ها را در مکان مورد نیاز ثابت نگه می دارند. گام های زیر را طی کنید :
- ناحیه اطراف مجرای ادراری نوزاد را بشویید. این قسمت مکانیست که ادرار از بدن خارج می شود.
- کیسه گردآوری ادرار را به بدن نوزاد بچسبانید. برای پسران، کُل آلت تناسلی را داخل کیسه قرار دهید، برای دختران، کیسه را روی لبه واژن آن ها قرار دهید. شما می توانید یک پوشک را روی کیسه قرار دهید.
- وضعیت کیسه را دائماً بررسی کنید. ادرار را از کیسه، به داخل محفظه نگهداری از ادرار هدایت کنید. کیسه مصرف شده را با کیسه جدید تعویض کنید.
- محفظه نگهدارنده ادرار را در جای خنک بگذارید، تا موقعی که زمان تحویلش فرا برسد.
- پس از تکمیل دوره ۲۴ ساعته، محفظه ادرار را مطابق دستورالعمل پزشک به آزمایشگاه برگشت دهید.
آزمایش حجم ادرار ۲۴ ساعت، یک آزمایش غیرتهاجمی است و تنها کاری که در آن انجام می شود، ادرار کردن مطابق شرایط عادی است. بدین ترتیب شما با هیچگونه خطر یا عوارض جانبی روبرو نمی شوید.
مهم است که با رعایت دستورالعمل های موجود، نتایج دقیقی را حاصل نمایید. چندین عامل روی دقت نتایج آزمایش تاثیرگذار هستند، این عوامل عبارتند از :
- عدم موفقیت در گردآوری کُل ادرار در دوره زمانی ۲۴ ساعته
- عبور از دوره زمانی ۲۴ ساعته و گردآوری ادرار بیش از حد
- بیرون ریختن ادرار از محفظه
- خنک نبودن ادرار
- عدم تحویل نمونه ادرار به صورت صحیح
عوامل دیگری همچون استرس زیاد و فعالیت بدنی شدید هم در دستیابی به نتایج صحیح اختلال ایجاد می کنند. به پزشک اطلاع دهید که چنین شرایطی را تجربه نموده اید یا خیر. احتمالاً پزشک در برخی موارد مایل به تکرار آزمایش است.
نتایج آزمایش حجم ادرار چه مفهومی دارند؟
در صورتی که مطابق روال عادی ۲ لیتر مایعات در روز مصرف کنید، آنگاه حجم ادرار تولید شده بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی لیتر در نوسان خواهد بود. البته ممکن است آزمایشگاه های مختلف از مقادیری استفاده کنند که کمی با این آمار و ارقام تفاوت دارند. پزشک توضیحات لازم راجع به اطلاعات بدست آمده از آزمایش را در اختیارتان قرار می دهد.
ادرار عادی حالت استریل داشته و فاقد هرگونه باکتری، ویروس یا قارچ است. ادرار مخلوطی از آب، مواد شیمیایی، پروتئین ها و الکترولیت هایی همچون ترکیبات زیر است :
-
-
-
اوره، هنگامی تشکیل می شود که پروتئین ها تجزیه می شوند
-
کراتنین، هنگامی تشکیل می شود که عضلات تجزیه می شوند
-
سایر ترکیبات شیمیایی
در صورتی که ادرار شامل حجم خیلی زیاد، یا خیلی کمی از این مواد شیمیایی باشد، آنگاه پزشک درخواست انجام آزمایش تکمیلی می دهد. علاوه بر این، در صورتی که حجم ادرار به صورت غیرعادی کم یا زیاد باشد، درخواست انجام آزمایش اضافی مطرح می شود.
حجم غیر عادی و خیلی کم ادرار، نشان دهنده روبه‌رو بودن با شرایط زیر است :
- مصرف ناکافی مایعات
- دی هیدراته شدن(از دست دادن آب بدن)
- مشکلات کلیوی
- نارسایی کلیوی
حجم غیرعادی و خیلی زیاد ادرار، نشانه ای از شرایط زیر است :
- دیابت
- دیابت اینسیپیدوس کلیوی
- انواع خاصی از نارسایی کلیوی
- مصرف حجم خیلی زیاد از مایعات
- استفاده از داروهای ادرار آور
