فشار خون بالا چیست؟

فشار خون بالا یا پرفشاری خون زمانی روی می دهد که فشار خون تا سطح خطرناکی افزایش یابد. اندازه گیری فشار خون در واقع میزان خون عبوری از رگ های خونی و میزان مقاومت رگ ها در برابر خون در حین ضربان قلب را محاسبه می کند.

شریان های باریک مقاومت را افزایش می دهند. هرچه شریان ها باریک تر باشد، فشار خون بیشتر می شود. افزایش فشار در طولانی مدت می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در سلامتی از جمله بیماری های قلبی شود.

پرفشاری خون بسیار شایع است. در واقع از آنجا که دستورالعمل ها به تازگی تغییر کرده اند، انتظار می رود که در حال حاضر حدود نیمی از بزرگسالان با این بیماری تشخیص داده شوند.

به طور معمول فشار خون بالا در طی چند سال ایجاد می شود و معمولاً بدون هیچ گونه علامتی است؛ اما حتی بدون علائم نیز می تواند به عروق خونی و اندام ها، به خصوص مغز، قلب، چشم ها و کلیه ها آسیب بزند.

تشخیص زودهنگام مهم است. خوانش منظم فشار خون می تواند به شما و پزشک در تشخیص زودهنگام تغییرات کمک کند. در صورت افزایش فشار خون، ممکن است پزشک برای ارزیابی اینکه آیا این مقدار بالا می‌ماند یا به سطح نرمال باز می‌گردد، تا چند هفته فشار خون را چک کند.

درمان پر فشاری خون شامل مصرف دارو و ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی است. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند منجر به بیماری هایی چون حمله قلبی و سکته مغزی شود.

علائم فشار خون بالا چیست؟

به طور کلی فشار خون بالا یک بیماری خاموش است. بسیاری از افراد هیچ گونه علامتی ندارند. ممکن است تا آشکار شدن علائم این بیماری، سال ها یا حتی ده ها سال طول بکشد. حتی در این صورت نیز ممکن است این علایم به دلایل دیگری نسبت داده شود.

علائم فشار خون بالا می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• تنگی نفس
• خون دماغ
• گرگرفتگی
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• تغییرات دید
• وجود خون در ادرار

این علائم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. این علائم در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا روی نمی دهد، اما انتظار برای بروز این علامت ها می تواند منجر به مرگ شود.

بهترین راه برای آگاهی از ابتلا به فشار خون بالا اندازه گیری منظم فشار خون است. بیشتر مطب ها در هر مراجعه فشارخون را اندازه گیری می کنند.

در صورتی که فقط چکاپ سالانه انجام می دهید، با پزشک خود در مورد خطرات ناشی از فشار خون بالا و سایر اقداماتی که ممکن است در اندازه گیری فشار خون به شما کمک کند، صحبت کنید.

به عنوان مثال، اگر سابقه خانوادگی بیماری های قلبی یا فاکتورهای خطر ایجاد این بیماری را دارید، ممکن است پزشک توصیه کند که فشار خون خود را دو بار در سال چک کنید. این کار به شما و پزشک تان کمک می‌کند قبل از بروز مشکل، در جریان وقوع آن باشید.

چه عواملی منجر به افزایش فشار خون می شود؟

دو نوع پرفشاری وجود دارد و هر یک علت مجزایی دارد.

پرفشاری اولیه

پرفشاری اولیه، پرفشاری اساسی نیز خوانده می شود. این نوع پرفشاری با گذشت زمان و بدون هیچ گونه دلیل مشخصی رخ می دهد. بیشتر افراد به این نوع پرفشاری مبتلا هستند.

محققان هنوز نمی دانند چه مکانیسم هایی موجب افزایش تدریجی فشار خون می شوند. مجموعه ای از عوامل ممکن است در این خصوص نقش داشته باشد. این عوامل عبارتند از:

• ژن ها

  برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد فشار خون بالا هستند. این امر ممکن است
  ناشی از جهش های ژنی یا ناهنجاری های ژنتیکی باشد که از والدین به فرزندان ارث رسیده است.

• تغییرات فیزیکی

  گاهی تغییر یک چیز در بدن ممکن است با بروز مشکلاتی در سراسر بدن همراه باشد.
  فشار خون بالا می تواند یکی از این مشکلات باشد. به عنوان مثال، تصور می‌شود
  تغییرات عملکرد کلیه به علت افزایش سن می تواند موجب برهم خوردن تعادل طبیعی
  نمک‌ها و مایعات در بدن شود. این تغییر ممکن است افزایش فشار خون را در پی داشته باشد.

• محیط

  سبک زندگی ناسالم مانند عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی ضعیف، می تواند با گذشت زمان بدن را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از سبک های زندگی می توانند منجر به بالا رفتن وزن شوند. اضافه وزن یا چاقی می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.

پرفشاری ثانویه

پرفشاری ثانویه اغلب به سرعت رخ می دهد و می تواند شدیدتر از پرفشاری اولیه باشد. چندین بیماری که ممکن است در بروز پرفشاری ثانویه نقش داشته باشند عبارتند از:

• بیماری کلیوی
• آپنه انسدادی خواب
• نقایص مادرزادی قلب
• مشکلات تیروئید
• عوارض جانبی داروها
• مصرف مواد مخدر
• سوء مصرف یا مصرف مزمن الکل
• مشکلات غده آدرنال
• برخی از تومورهای غدد درون ریز

تشخیص فشار خون بالا

تشخیص فشار خون بالا به سادگی اندازه گرفتن فشار خون است. بیشتر مطب ها فشار خون را به عنوان بخشی از ویزیت معمول چک می کنند. اگر در مراجعه بعدی فشار خون شما اندازه گیری نشد، درخواست اندازه گیری آن را مطرح کنید.

در صورتی که فشار خون شما بالا باشد، ممکن است پزشک بخواهد برای چند روز یا چند هفته، چندین بار آن را اندازه گیری کنید. به ندرت اتفاق می افتد که دکتر پس از تنها یک خوانش تشخیص را بر فشار خون بالا بگذارد. پزشک نیازمند مشاهده شواهدی حاکی از یک مشکل پایدار است. فشار خون بالا در آن زمان می تواند ناشی از محیط باشد، مثلا استرس حضور در مطب پزشک می تواند در افزایش فشار خون نقش داشته باشد. همچنین سطح فشار خون در طول روز تغییر می کند.

در صورت بالا بودن فشار خون، احتمالاً پزشک آزمایشات بیشتری را برای رد بیماری های زمینه ای انجام خواهد داد. این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش ادرار
• غربالگری کلسترول و سایر آزمایش های خون
• تست فعالیت الکتریکی قلب با الکتروکاردیوگرام (EKG ، که گاهی به آن ECG گفته می شود)
• سونوگرافی قلب یا کلیه ها

این آزمایشات می تواند به پزشک در تشخیص مشکلات ثانویه ناشی از فشار خون بالا کمک کند. علاوه بر این آن ها می توانند اثرات ناشی از افزایش فشار خون بر اندام ها را بررسی کنند.

در این مدت ممکن است پزشک درمان پرفشاری را شروع کند. درمان زودهنگام ممکن است خطر آسیب پایدار را کاهش دهد.

نحوه اندازه گیری فشار خون چگونه است؟

در اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می شود:

• فشار سیستولیک

  این عدد، اولین عدد یا عدد بالایی است و نشان دهنده فشار شریان ها در زمان تپش قلب و پمپاژ خون است.

•  

• فشار دیاستولیک

  این عدد، عدد دوم یا عدد پایینی است و میزان فشار شریان ها بین ضربان های قلب است.

  پنج دسته خوانش فشار خون برای بزرگسالان تعریف می کنند:

• سالم
  فشار خون سالم کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه (mm Hg) است.

• افزایش یافته
  مقدار سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه ،و مقدار دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است. پزشکان معمولاً فشار خون بالا را با دارو درمان نمی کنند، در عوض ممکن است تغییر سبک زندگی را برای کمک به کاهش فشار خون پیشنهاد کنند.

• پرفشاری مرحله یک
  مقدار سیستولیک بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه، یا مقدار دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه است.

• پرفشاری مرحله دوم
  مقدار سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر از آن است و یا میزان دیاستولیک ۹۰ میلی متر جیوه یا بیشتر از آن است.

• پرفشاری بحرانی
  مقدار سیستولیک بیش از ۱۸۰ میلی متر جیوه است، و یا میزان دیاستولیک بیش از ۱۲۰ میلی متر جیوه است. فشار خون واقع در این محدوده نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. در صورتی که در زمان بالا بودن فشار خون علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی روی دهد، مراقبت های پزشکی اورژانسی لازم است.

اندازه گیری فشارخون بوسیله دستگاه (بازوبند) فشارسنج صورت می گیرد. درست بستن بازوبند برای خوانش دقیق بسیار حائز اهمیت است. قرارگیری نامناسب بازوبند ممکن است به اندازه گیری نادرست منجر شود.

اندازه گیری فشار خون در کودکان و نوجوانان متفاوت است. اگر می‌خواهید فشار خون آن‌ها را بررسی کنید، از پزشک بخواهید از بازوبندهای مناسب برای کودک شما استفاده کند.

درمان های خانگی فشار خون بالا

تغییرات سبک زندگی سالم می تواند در کنترل عوامل ایجاد کننده فشار خون بالا کمک کننده باشد. در اینجا برخی از رایج ترین راه حل های خانگی ذکر شده است.

ایجاد رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سالم در کمک به کاهش فشار خون بالا بسیار حایز اهمیت است؛ علاوه بر این، در کنترل پرفشاری و کاهش خطرات عوارض ناشی از آن نیز مهم است. این عوارض شامل بیماری های قلبی، سکته مغزی و حمله قلبی می شوند.

رژیم غذایی سالم قلب بر این غذاهایی تأکید دارد:

• • • میوه ها
    • سبزیجات
    • غلات کامل
    • پروتئین های کم چرب مانند ماهی

افزایش فعالیت فیزیکی

دستیابی به وزن سالم مستلزم فعالیت بدنی بیشتراست. ورزش  کردن علاوه بر نقشی که در کاهش وزن دارد، می تواند به کاهش استرس، کاهش طبیعی فشار خون و تقویت سیستم قلبی عروقی کمک کند.
هدف، انجام دادن ۱۵۰ دقیقه فعالیت فیزیکی سبک در هر هفته است. این برابر با ۵ دوره ۳۰ دقیقه ای در هفته است.

رسیدن به وزن سالم

در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی، کاهش وزن از طریق رژیم غذایی سالم قلب و افزایش فعالیت بدنی می تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

مدیریت استرس

ورزش راه بسیار خوبی برای مدیریت استرس است. فعالیت های دیگر نیز می توانند موثر باشند. این فعالیت ها عبارتند از:

• • مدیتیشن
  • تنفس عمیق
  • ماساژ
  • ریاکسیشن عضلات
  • یوگا یا تای چی
  • این موارد همگی از روش های کاهش استرس هستند. خواب کافی نیز می تواند به کاهش سطح استرس کمک کند.

اتخاذ سبک زندگی پاک تر

اگر سیگاری هستید، سعی کنید آن را ترک کنید. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو به بافت های بدن آسیب می رسانند
و دیواره عروق خونی را سخت می کنند.

اگر معمولاً الکل زیادی مصرف می کنید و یا به مصرف الکل اعتیاد دارید، درصدد کاهش یا ترک آن باشید.
الکل می تواند فشار خون را بالا ببرد.

رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به فشار خون بالا

یکی از ساده ترین راه های درمانی فشار خون بالا و جلوگیری از عوارض احتمالی ناشی از آن، رژیم غذایی شماست. آنچه مصرف می کنید می تواند به تسکین یا رفع پرفشاری خون کمک کند.

در اینجا برخی از رایج ترین توصیه های رژیم غذایی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مطرح شده است.

گوشت کمتر، و گیاهان بیشتری مصرف کنید

رژیم غذایی گیاهی راه آسانی برای افزایش فیبر و کاهش مقدار سدیم و چربی اشباع نشده و ترانس حاصل از غذاهای لبنی و گوشت است. میزان مصرف میوه، صیفی جات، سبزیجات برگ دار و غلات سبوس دار را افزایش دهید. به جای گوشت قرمز، پروتئین های کم چرب سالم مانند ماهی، مرغ یا توفو را انتخاب کنید.

میزان سدیم رژیم غذایی را کاهش دهید

افراد مبتلا به فشار خون بالا و افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی هستند ممکن است لازم باشد تا مصرف روزانه سدیم خود را بین ۱.۵۰۰ میلی گرم و ۲۳۰۰ میلی گرم در روز حفظ کنند. بیشتر اوقات بهترین راه کاهش سدیم، طبخ غذاهای تازه است. از خوردن غذاهای رستورانی یا غذاهای آماده که عموماً سدیم بسیار زیادی دارند، خودداری کنید.

مصرف شیرینی جات را به حداقل برسانید

غذاها و نوشیدنی های قندی کالری بالایی دارند و فاقد ارزش غذایی هستند. اگر چیز شیرینی می خواهید، سعی کنید میوه های تازه یا اندکی شکلات تلخ که خیلی شیرین نیستند، مصرف کنید. منابع مطالعاتی معتبر نشان می دهد که مصرف منظم شکلات تلخ موجب کاهش فشار خون می شود.

فشار خون بالا در دوران بارداری

زنان مبتلا به فشار خون بالا علی رغم داشتن این شرایط می توانند نوزادان سالمی را به دنیا آورند. اما این شرایط در صورت عدم نظارت و کنترل در دوران بارداری، می تواند هم برای مادر، و هم برای کودک خطرناک باشد.

 فشار خون بالا در زنان می تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. به عنوان مثال، زنان باردار مبتلا به پرفشاری ممکن است با کاهش عملکرد کلیه ها روبرو شوند. نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به فشار خون بالا وزن کمی دارند یا زودتر از موعد متولد می شوند.

بعضی از خانم ها ممکن است در دوران بارداری دچار فشار خون بالا شوند. مشکلات مختلفی در رابطه با فشار خون بالا می تواند ایجاد شود. این بیماری معمولاً پس از تولد نوزاد به صورت خود بخود رفع می شود. رخداد پرفشاری در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا در زندگی را افزایش دهد.

پره اکلامپسی

در برخی موارد، زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا ممکن است در دوران بارداری دچار پره اکلامپسی شوند. این شرایط افزایش فشار خون می تواند باعث ایجاد عوارضی درکلیه و سایر ارگان ها شود. این وضعیت می تواند منجر به افزایش سطح پروتئین در ادرار، مشکلات عملکردی کبد، ایجاد مایع در ریه ها یا مشکلات بینایی شود.

با بدتر شدن این وضعیت، خطراتی که مادر و نوزاد را تهدید می کنند افزایش می یابند. پره اکلامپسی می تواند بروز اکلامپسی، که منجر به تشنج می شود را در پی داشته باشد. مشکلات فشار خون بالا در دوران بارداری یکی از عوامل مهم مرگ مادران در ایالات متحده به شمار می آید. از عوارض  آن بر روی  نوزاد نیز می توان به وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس و مرده زایی اشاره کرد.

هیچ روش شناخته شده ای برای جلوگیری از پره اکلامپسی وجود ندارد و تنها راه درمان بیماری، به دنیا آوردن نوزاد است. در صورت بروز این بیماری در دوران بارداری، بعد از مشاوره با پزشک زنان ، فرد از نظر بروز عوارض کاملاً تحت نظر گرفته خواهد شد.

اثرات فشار خون بالا بر بدن چیست؟

از آنجا که فشار خون بالا در اغلب موارد یک بیماری خاموش است، می تواند تا سال ها پیش از آنکه علائم آن آشکار شود، به بدن آسیب برساند. در صورت عدم درمان می تواند باعث بروز عوارض جدی و یا حتی کشنده شود . عوارض پرفشاری شامل موارد زیر است:

آسیب شریان ها

شریان های سالم انعطاف پذیر و محکم هستند. خون به طور آزادانه و بدون مانع در شریان ها و عروق سالم جریان می یابد.

فشار خون بالا باعث می شود شریان ها منقبض و سخت شده و الاستیسیته آن ها کاهش یابد. این آسیب رسوب چربی های
مواد غذایی در عروق را تسهیل کرده و جریان خون را کاهش می دهد. این آسیب می تواند منجر به افزایش فشار خون، انسداد
و در نهایت حمله و سکته قلبی شود.

آسیب قلبی

فشار خون بالا باعث می شود قلب به شدت کار کند. افزایش فشار در عروق خونی عضلات قلب رابیش از آنچه در قلب سالم
دیده می شود برای پمپ بیشتر و قوی تر تحت فشار قرار می دهد. این امر ممکن است باعث بزرگ شدن قلب شود.
بزرگ شدن قلب خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می دهد:

• • نارسایی قلبی
  • آرتیمی
  • مرگ قلبی ناگهانی
  • حمله قلبی

آسیب مغزی

مغز برای داشتن عملکرد درست، به تغذیه خونی غنی از اکسیژن متکی است.
فشار خون بالا می تواند تغذیه خونی مغز را کاهش دهد:

• انسداد موقت جریان خون به مغز حملات ایسکمیک گذرا (TIA) نامیده می شود.
• انسداد قابل توجه جریان خون باعث از بین رفتن سلول های مغزی می شود. این فرایند تحت عنوان سکته مغزی شناخته می شود.

فشار خون کنترل نشده ممکن است حافظه و توانایی یادگیری، به یادآوری، صحبت و استدلال را تحت تأثیر قرار دهد. درمان پرفشاری معمولاً اثرات پرفشاری کنترل نشده را رفع یا تغییر نمی دهد. با این حال، این خطر مشکلات آینده  را کاهش می دهد.

پیشگیری از فشار خون بالا

اگر فاکتورهای خطر فشار خون بالا در شما دیده می شود، اکنون می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر و عوارض ناشی از آن انجام دهید.

غذاهای سالم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید

آرام آرام مصرف وعده های گیاهی سالم برای قلب را آغاز کنید. تصمیم بگیرید روزانه بیش از هفت وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید.
هدف بعدی اضافه کردن یک وعده دیگر در روز طی دو هفته است. پس از این دو هفته، هدف خود را اضافه کردن یک وعده دیگر قرار دهید.
هدف رسیدن به روزانه ده وعده میوه و سبزیجات است.

نحوه تصور خود از بشقاب شام معمول را تغییر دهید

به جای اینکه در سه طرف ظرف گوشت داشته باشید، ظرفی را در نظر بگیرید که در آن از گوشت به عنوان چاشنی استفاده شود. به عبارت دیگر، به جای خوردن استیک همراه با سالاد، سالاد بزرگتری را همراه با بخش کمتری از استیک بخورید.

شکر را حذف کنید

سعی کنید غذاهای کم شیرین تری مانند ماست های طعم دار، غلات و جوش شیرین را جایگزین کنید. غذاهای بسته بندی شده حاوی قند غیرضروری هستند، بنابراین حتما برچسب ها را بخوانید.

هدف از کاهش وزن را مشخص کنید

به جای کاهش خودسرانه وزن، با پزشک فشار خون خود در مورد وزن مناسب تان صحبت کنید. مراکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته را توصیه می کند. این بدان معناست که روزانه ۵۰۰ کالری کمتر از مصرف معمول خود مصرف کنید. سپس در مورد نوع فعالیت بدنی که می خواهید برای رسیدن به هدف انجام دهید، تصمیم بگیرید. اگر برنامه ریزی پنج بار تمرین در هفته کار سختی است، سعی کنید یک نوبت بیشتر از آنچه در حال حاضر انجام می دهید، انجام دهید. هنگامی که این برنامه، با برنامه شما تطابق یافت، یک نوبت دیگر اضافه کنید.

فشار خون خود را به طور مرتب کنترل کنید

بهترین راه برای پیشگیری از عوارض و جلوگیری از بروز مشکلات، تشخیص زودهنگام بالابودن فشار خون است. شما می توانید برای اندازه گیری فشارخون به مطب نفرولوژیست مراجعه کنید، و یا ممکن است بنا به تجویز پزشک دستگاه فشار سنج بخرید و در منزل آن را اندازه گیری کنید.

میزان فشار خون خود را یادداشت کنید و آن را در مراجعات منظم خود همراه داشته باشید. این امر می تواند به پزشک در تشخیص هرگونه مشکل احتمالی پیش از پیشرفت آن کمک کند.

منابع :

https://www.darmankade.com/